لباس کار یکی از ضروریترین و پرکاربردترین لباسها در هر سازمان و مجموعهای میباشد. این لباس علاوه بر زیبایی و هماهنگی میان کارکنان یک مجموعه به عنوان یک وسیلهی حفاظت فردی محسوب شده و استفاده از آن الزامی است. لباس کار میتواند ویژگیهای مختلفی داشته باشد که با توجه به نوع مجموعه و کارخانه، میتوان برخی ویژگیهای دیگر را نیز در طراحی و اجرای آن اعمال کرد و به نوعی آن را منحصر به فرد نمود.
لباس کار باید بتواند از لحاظ رعایت استانداردها و ایمنی محل کار به نحو احسن طراحی و اجرا گردد. لباس ایمنی و کار باید از هر لحاظ بتواند نیازهای افراد یک مجموعه را برطرف سازد، به همین دلیل برخی ویژگیها برای لباس کار وجود دارند که از مرحلهی طراحی، اجرا و دوخت تا مرحلهی استفاده باید به طور کامل برنامه ریزی شده و تولید و مصرف گردد مهمترین ویژگیهای لباس کار استاندارد رعایت نکات مهم زیر میباشد:
بسیاری از کارخانجات از لباسهای کار آماده که بسیاری از افراد از آنها استفاده میکنند تهیه کرده و در اختیار کارکنان خود قرار میدهند اما بهتر است بدانید بهترین روش برای داشتن مناسبترین لباس کار این است که شما طراحی آن را به افراد متخصص در این زمینه بسپارید تا با توجه به کارکرد مجموعهی شما، نیازهایتان، ویژگی شغل شما و با توجه به فاکتورهای لازم آن را طراحی و اجرا کنند. برای مثال تصور کنید شما نیاز به لباس کار برای یک کارخانهی فولاد دارید، مطمئناً لباسی که برای این محل باید طراحی شود با لباس ایمنی کارخانهی پخت کیک و شیرینی تفاوتهای فراوانی خواهد داشت.
بالا بردن ضریب ایمنی و حفاظت از جسم کارکنان در طراحی مجموعههای پرخطر در اولویت قرار دارد اما ممکن است در طراحی لباس کار مجموعههای دیگر که خطر خاصی برای کارکنان وجود ندارد تناسب، هماهنگی و زیبایی در اولویت باشد. همچنین برای مجموعههایی که رعایت بهداشت مهمتر از هر چیزی است باید لباس کاری متناسب با این مجموعه دوخت شود، با این اوصاف شما برای داشتن بهترین و استانداردترین لباس کار نیاز دارید تا تمام اولویتهای خود را تنظیم کرده و با توجه به نیازهای خود و فاکتورهایی که در نظر دارید آن را طراحی کنید.
مطمئناً پارچهای که برای لباس کار و ایمنی در نظر گرفته میشود با سایر لباسها تفاوتهای زیادی خواهد داشت، علاوه بر این فعالیت مجموعهی مورد نظر نیز میتواند در انتخاب پارچه دخیل باشد. برای نمونه برای محلهایی که امکان احتراق وجود دارد لباسهایی با پارچههای غیر قابل اشتعال استفاده میشود و یا در محلهایی که نیاز به رعایت بهداشت در اولویت است از لباسهایی با کیفیت بالا جهت شستشوی مداوم استفاده خواهد شد، از این رو انتخاب پارچه لباس کار نیز مانند طراحی آن باید با توجه به پیش نیازهای شما تعیین گردد تا بهترین کارایی را داشته باشد.
انواع مختلف پارچهی لباس کار میتواند از کتان، پلی استر و ویسکوز تولید شود که با توجه به نیاز مجموعه و کارخانهی موردنظر، درصدهای مختلفی از این الیاف مورد استفاده قرار میگیرد. برای نمونه لباسی که با کتان ۱۰۰ درصد دوخته میشود برای جوشکاری و محیطهای پرخطر مناسبتر است. علاوه بر این موارد، پارچهی انتخابی برای برخی مجموعهها باید از نظر عایق رطوبتی بودن و حفاظت افراد در مقابل آب یا مواد شیمیایی موجود در محیط مورد توجه قرار گیرد و در طراحی و اجرا لحاظ شود. در برخی مجموعهها نیز به علت قرار گرفتن در محیط و منطقهی سرد یا گرم بهتر است از پارچههای متناسب با این آب و هوا استفاده شود تا کارکنان راحتتر بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند.
لباس مورد اول مخصوص مجموعههایی است که با سردخانهها سرو کار دارند. لباس نسوز برای کارخانجات و مجموعههای دارای کوره که افراد با دما و گرمای بالا سرو کار دارند مناسبتر است که از پارچههای ضد حریق با جنس آزبست و روکش فسفات آلومینیوم یا سولفات آلومینیوم استفاده میشود و لباس کار مناسب برای در امان ماندن از مواد شیمیایی در مجموعههایی که با چنین مواد خطرناکی سروکار دارند از جنس پارچههای pvc میباشد.
لباسهای کار به علت اینکه مداوم مورد استفاده و شسشتو قرار میگیرند باید از لحاظ دوخت و دوز بسیار قویتر و محکمتر از سایر لباسها دوخته شود چرا که ممکن است به علت تحرک بیش از حد افراد در یک مجموعه درزهای لباس شکافته شده و در دستگاه گیر کند و این امر میتواند مشکلات و خطرات زیادی را برای افراد به وجود آورد. همچنین نحوهی باز و بسته شدن لباس، دکمهها و زیپهای مورد استفاده نیز باید بسیار مورد توجه قرار گرفته و هنگام دوخت لحاظ شود تا کیفیت لباس از لحاظ ایمنی و استاندارد بودن رعایت گردد.
قبلاً لباسهای کار در یک سایز دوخته میشدند و برای تمامی افراد و کارکنان یک نوع سایز مورد استفاده قرار میگرفت، حتی برای زنان نیز لباس کار به خصوصی وجود نداشت. کار با این نوع لباسها راحت نبود چرا که بزرگ یا کوچک بودن سایز لباس، افراد را تحت فشار قرار داده و ایمنی کار را پایین میآورد. در چند سال اخیر لباسهای کار با سایزهای مختلف برای تمامی افراد و حتی زنان نیز تولید و عرضه شدهاند، از این رو کارکنان مشاغل مختلف میتوانند لباس کار متناسب با خود را انتخاب کرده و به راحتی بتوانند با آن به فعالیت بپردازند.