لباس کار باید بتواند جان فرد را در مقابل خطرات حاصل از آن شغل به خوبی محافظت کند چرا که از وظایف اصلی این لباسها محافظت از فرد در مقابل خطرات و آسیبهای محیطی است. یکی از مهمترین لباسهای ایمنی، توسط آتشنشانها مورد استفاده قرار میگیرد. این نوع لباس کار به علت خطرات زیادی که این افراد در حین انجام کار دارند با دقت و وسواس بسیاری ساخت، تهیه و تولید میشود.
طراحی، استفاده از پارچهی مناسب، دوخت و استفادهی درست است از لباس کار آتشنشانی میتواند جان فرد را در مقابل بسیاری از خطرات ناشی از آن کم کند. از گذشته تا حال تجهیزات آتش نشانی و لباسهای کار و ایمنی مقاوم در برابر شعله در انواع مختلفی تولید شده است که با پیشرفت علم و تجهیزات ساخت و تولید آنها به مراتب بهتر و پیشرفتهتر نیز شده است.
لباس ایمنی آتش نشانی باید بتوانند جان فرد را در مقابل سه نوع از خطرت مهم محافظت کنند که این خطرات عبارتند از:
در طراحی و دوخت لباس کار برای هر کدام از این محیطها لباس کارهای مختص و مخصوصی تولید شده است که هر کدام ویژگیهای خاص خود را دارند.
همانطور که میدانید یکی از مهمترین وظایف و فعالیتهای آتشنشانها نجات جان افراد از میان شعلههای آتش و اطفای حریق میباشد. برای تحقق این هدف افراد نیاز دارند از لباسهای کاری ویژهای جهت حفاظت از جان خود و ادامهی فعالیت در این مکانهای خطرناک استفاده کنند.
از این رو الیاف و مواد به کار برده شده در لباسهای کار مقاوم در برابر آتش بسیار حائز اهمیت است. علاوه بر این مورد انعطاف پذیری لباسهایی که آتش نشانها به تن دارند نیز میتواند بسیار پر اهمیت جلوه دهد. علاوه بر اینکه این لباسها نباید بسیار سنگین باشند باید انعطاف پذیری خوبی را برای این افراد فراهم کنند تا بتوانند در محیطهای خطرناک بدون اتلاف وقت و انرژی کار خود را انجام دهند. برای داشتن ویژگی مقاومت در برابر آتش از نومکس در لباس ایمنی آتش نشان ها و تهیه و تولید آن استفاده میشود که این ماده در برابر آتش و حرارت بالا مقاومت بسیار خوبی از خود نشان میدهند. برای ایجاد انعطاف پذیری در یک لباس ایمنی آتش نشانی از مواد پلیمری مانند کولار استفاده میشود.
لباسهای کار و ایمنی آتش نشانی برای محیطهای مرطوب باید بتوانند از ورود رطوبت به داخل لباس جلوگیری به عمل آورند، علاوه بر این باید در مقابل برق گرفتگی نیز عایق خوبی باشند و بتوانند جان فرد را به خوبی محافظت کنند. این لباسها معمولاً به صورت یکسره و اورئال میباشند.
آتش نشانها ممکن است عملیاتهای خود را در محیطهای دارای مواد اسیدی انجام دهند به همین منظور لباسهایی با این ویژگی که بتواند جان فرد را در مقابل این مواد محافظت کند تهیه، تولید و عرضه میشود.
انواع مختلفی از لباسهای ایمنی که برای آتش نشانان تولید میشود:
استفاده از لباسهای مخصوص آتش نشانی یکی از ملزومات واجب برای این افراد است تا بتوانند فعالیت خود را به درستی انجام دهند. این افراد با توجه به محیطی که باید در آن عملیات انجام دهند جنس و رنگ لباسشان میتواند متفاوت باشد. رنگ لباس آتشنشانها در کشورهای مختلف نیز میتواند با یکدیگر تفاوتهای زیادی داشته باشد. برای مثال در ایران و اغلب کشورها لباس کار آتش نشانها به رنگ مشکی، سرمهای، نارنجی و قرمز با قسمتهای شبرنگ سبز بیشتر مرسوم است.
بهره گیری از نوارهای شبرنگ در لباسهای آتش نشانی نیز اهمیت بسیاری دارد چرا که این افراد به صورت تیمی فعالیت میکنند و نیاز دارند تا در محیطهای تاریک و دود و غبار بتوانند همدیگر را پیدا کرده و جان افراد را نجات دهند. دقت داشته باشید که نوارهای شبرنگ در لباسهای آتش نشانی نیز در مقابل حرارت بالا نیز مقاوم هستند. اغلب لباسهای کار در دنیا به رنگ قرمز یا نارنجی هستند که دارای نوارهای شبرنگ زرد یا فسفریاند. برای افراد داوطلبی که دوست دارند در عملیاتهای آتش نشانی شرکت کند از رنگ خاکی و زرد استفاده میشود. درست است که استفاده از این رنگها در تمام نقاط دنیا با یکدیگر متفاوت است اما در سطح جهانی رنگهای قرمز و نارنجی شناخته شده میباشند.
لباسهای ایمنی که آتش نشانها از آن استفاده میکنند از سه لایه تشکیل میشود:
لایهی بیرونی لباسهای ایمنی آتش نشانی محافظت از آتش را بر عهده دارند و در مقابل حرارت بسیار مقاوم هستند. یکی دیگر از ویژگیهای این قسمت مقاومت آن در برابر انفجار را میتوان نام برد. مهمترین قسمت لباسهای ایمنی آتش نشانی لایهی بیرونی میباشد که اگر این لایه صدمه ببیند نباید از آن استفاده کرد. لایهی میانی لایهای است که ویژگیهای رطوبتی دارد و از ورود و خروج هر گونه رطوبت به داخل لباس جلوگیری میکند. باید بگوییم این لایهی وظیفهی تهویهی لباس را نیز بر عهده دارد و گردش هوای داخل لباس را فراهم میکند. لایهی داخلی نیز از آتش گرفتن لباس جلوگیری به عمل میآورد.
درست است که استفاده از لباس کار از اهمیت ویژهای برخوردار است اما برای آتش نشانها به علت در خطر بودن جانشان استفاده از این لباسها از اهمیت بسیار بیشتری برخوردار است که باید با بهترین کیفیت و بهترین پارچهها تهیه و تولید شود. درست است که این لباسها از قیمتهای بالایی برخوردار هستند اما به علت اهمیت این شغل باید لباسهای کار مناسب تهیه و در اختیار این افراد قرار داده شود و به صورت مرتب از آنها محافظت گردد. در صورت هرگونه صدمه و خرابی در لباس باید آن را فوراً تعویض کرد.